سعید صفارائی – بر روی کره زمین کشوری پیدا نمیشود که با حداقل تنشی در گستره اجتماعی و اقتصادیاش مواجه نباشد و تنها تفاوت جوامع و کشورها در این زمینه در میزان تنشهایی که در هر حوزه به آن دچارند و نحوه مواجهه با آنهاست.
جنس و نوع راهحلهایی که برای هر مشکل، تنش و بحرانی اتخاذ میشود نشان از عمق درک و گستره دیدگاه سیاستگذارانی دارد که سکان کشتی آنجامعه را در دست دارند و یا در سودای حفظ وضع موجود با گذر از وضعیت بحرانی به هر شکلی یا به بیان دیگر فرار از بحران هستند یا واقعبینانه با برنامهسازی و برنامهریزی ارادهشان بر حل مسائل و مشکلات قرار دارد.
یکی از دوستان همشهری که مدتهاست ساکن بریتانیا شده تعریف میکرد زمانی که در بوریس جانسون نخستوزیر وقت انگلیس درباره بحران آب هشدار داد و از مردم خواست برای صرفهجویی در مصرف آب تدابیری بیندیشند یکی از ابتکارات مردم انگلیس برای صرفهجویی در مصرف آب این بود که داخل سیفون دستشویی یک آجر می گذاشتند تا حجم آب کمتری ذخیره و مصرف کند.
توجه بفرمائید آقای نخست وزیر راهکار دولتی ارائه نداد و فقط از مردم درخواست کرد در مصرف آب صرفهجویی کنند.
این وضعیت جزیره انگلیس با آن همه بارندگی در طول سال در مواجهه با کمبود و بحران آب شرب است حالا این را مقایسه کنید با همسایه گرانقدر ما که در شهر نیشابور با وضعیت فوق بحرانی آب هفتهای چند بار حیاط منزل را غسل میدهد.
به نظر میرسد سیاستگذاران و سیاستمداران در مسئله بحران آب که سالهاست اساتید و کارشناسان در این خصوص هشدار دادهاند نه تنها برای فرهنگسازی برنامه ندارند بلکه به جای فرهنگسازی به طرحهای فضایی مانند استخراج آبهای ژرف و انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان روی آوردهاند، طرحهایی که کارشناسان درباره نتایج زیانبار حاصل از اجرای آنها دائم هشدار میدهند.
اما اگر تا چند سال قبل عبارت جنگ آب خیالی مینمود امروز ایران در واقعیت وارد پدیده جنگ آب شده است.
به چشم خودم در سفر به یکی از شهرهای جنوبی «خودپرداز آب» را که مردم با سطل جلو آن صف کشیده بودند دیدم.
امروز در همسایگیمان در کشور افغانستان با حکومتی مواجه هستیم که از پشت کوه به پشت میز رسیده و حاضر به دادن حقابه ایران نیست، ترکیه با طرحهای بلندپروازانه سدسازی موجب تبعات منفی برای رود ارس و ایجاد گردوغبار ناشی از خشک شدن تالابهای حوزه آبریز دجله و فرات در استانهای غربی ایران شده و همزمان رژیم اسرائیل در حال احداث بزرگترین کارخانه آب شیرنکن در منطقه بلکه در جهان است.
حکومت باید بداند حل مشکل بحران آب با استخراج آبهای ژرف و طرح انتقال آب از دریای خزر و خلیج فارس حل نمیشود همانطور که با حذف طالبان از روی زمین و حتی نوشتن یک توافقنامه حلشدنی نیست و البته این موضوع درباره ترکیه هم صادق است زیرا براساس یک اصل ازلی و ابدی هر کشوری به فکر حفظ منافع خودش است.
برای حل مشکل بحران آب در ایران سیاستگذاران و سیاستمداران باید ۲ موضوع را به طور جدی مدنظر قرار بدهند: نخست سیاستگذاری برای فرهنگسازی در موضوع بحران و تنش آبی تا نه تنها صرفهجویی در مصرف آب بلکه صرفهجویی در انرژیهای دیگر مانند برق و گاز هم نهادینه شود و دوم بهرهمندی از فناوریهای نوین برای حل بحران آب.
حاکمیت باید بداند کشور هرچقدر هم پیشرفته باشد بدون آب قادر به ادامه حیات نیست و در شرایط حساس کنونی که واقعا دیگر به شرایط حساس کنونی پا گذاشتهایم صنعتیسازی بیرویه و اصلاح نشدن الگوی کشت، کشور را با شتاب هرچه بیشتر به لبه پرتگاه کشانده است.
صدای پای تنشهای اجتماعی ناشی از بحران آب هر روز بلندتر میشود، با طالبان میشود برخورد خشن و حتی حذفش کرد اما با مردم یک شهر و استان نمیشود.
ایران برای حل بحران آب نیاز به فناوری و دانش نوین دارد و همین بحران آب کافی است که سیاست ایران را به سوی کاهش و رفع تحریم برای استفاده از تجربه و دانش کشورهای پیشرفته دنیا ببرد.
بدون فناوریهای نوین و مدیریت تخصصی محور و برخورد با آنچه دکتر پاپلی یزدی مافیای آب مینامد روزهای سختی در انتظار ما خواهد بود.
بدون آب توسعه ممکن نیست و بقای ایران به خطر میافتد هرچه سریعتر فکری کنید و راهی بجویید مبادا روزی برسد که به ازای یک بشکه آب ۲بشکه نفت بدهیم.
