سودابه جعفری مدیر مسؤول
آن طور که در رسانه‌ها منعکس شده، نیروی انتظامی، برخورد با آنچه این نهاد آن را قانون شکنی خوانده و منظورش، بی‌حجابی است را از شنبه همین هفته آغاز کرد. همچنین گفته شده ون‌های گشت ارشاد دوباره به خیابان‌ها بازگشته‌اند و برخوردهای گاها شدید با بی‌حجابان، دوباره از سرگرفته شده است.
حتی با این شرایط جدید، دیدگاه ما در باره‌ی حجاب، تغییر نکرده و ما همچنان معتقد به اختیاری بودن حجاب هستیم اگر چه به قانون احترام می‌گذاریم و معتقدیم همه‌ی شهروندان باید از قانون اطاعت کنند. اما نکته اینجاست که اگر قانون، مطابق خواست اکثریت جامعه نباشد، اعتبار حقوقی و فلسفی آن زیر سؤال می‌رود. زیرا هدف از قانون‌گذاری ایجاد نظم و هنجار اجتماعی مورد قبول اکثریت باشندگان جامعه است و اگر قرار باشد در تدوین و تصویب قوانین به نظر اکثریت جامعه احترام نگذاریم، قوانین توسط اکثر مردم رعایت نمی شود و در نتیجه، در اجرا راکد و بی‌اعتبار می‌شود و بخواهیم نخواهیم جامعه به سمت آنارشی‌گری و قانون‌گریزی میل می‌کند که خلاف فلسفه‌ی تأسیس قواعد اجتماعی است.
همچنین اگر قرار باشد خواست جامعه را در نظر نگیریم و قوانینی مطابق خواست یک گروه خاص یا طیف اقلیت جامعه تصویب و اجرا کنیم، ممکن است قانون‌گذاران در نزد مردم به دیکتاتوری و استبداد یا طرفداری از اقلیت و مخالفت با مردم‌سالاری متهم شوند.
در همین زمینه بد نیست به تصویری که روزهای گذشته در یکی از تلویزیون‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان که از نگاه جمهوری اسلامی، شبکه معاند محسوب می‌شود از یک زن محجبه ارائه شد توجه کنیم.
این تصویر مربوط به یک خانم قهرمان بوکس ایرانی ساکن استرالیا بود که پدر و مادرش سال‌ها پیش به این کشور مهاجرت کرده‌اند و این خانم بدون ذکر هیچ دلیلی گفت که حجاب اسلامی را به عنوان پوشش خود انتخاب کرده و خیال دارد با همین پوشش به مسابقات المپیک آینده برود.
ملاحظه‌ی چنین مواردی که در کشورهای غربی کم هم نیست و نیز در نظر گرفتن حجاب غیر اجباری اسلامی در کشورهای مسلمان که زنان به اختیار خود حجاب اسلامی را برمی‌گزینند و حتما دلایل اجتماعی، فرهنگی و شخصی زیادی برای این انتخاب خود دارند به خوبی این نکته را نشان می‌دهد که آزاد گذاشتن زنان در انتخاب حجاب، مطمئنا نتیجه‌ی بهتری دارد کما اینکه در زمان محمد رضا شاه که بر خلاف دوره‌ای از حکومت پدرش، حجاب انتخابی بود، بیشتر زنان و دختران جامعه، حجاب را به صورت کامل رعایت می‌کردند و به جز عده‌ی معدودی که در طبقات بالا یا گروه‌های دربار و یا در سطوح فرهنگی متفاوت زندگی می‌کردند، بقیه حجاب داشتند.
این حجاب به گونه‌ای بود که در شهرستان‌ها و روستاها، به طور کلی، حجاب در اولویت بود و بیشتر مادران و دختران، به سائقه‌ی اعتقادی و نیز به جهت حفظ مصالح فردی و اجتماعی‌شان حجاب می‌گذاشتند و تعداد بسیار زیادی از زنان و دختران، حتی چادر بر سر می‌کردند.
اما پس از انقلاب که به تدریج موضوع حجاب به صورت اجبار درآمد، رفته رفته مخالفت‌ها با پوشش چادر و سپس مانتو بالا گرفت و تبدیل به یک لجبازی مدنی با حکومت و قانون شد، به گونه‌ای که اکنون بسیاری از خانم‌ها که در محیط‌های اداری هستند، در خارج از محیط کار، حجاب نمی‌گذارند و خیلی موارد هست که خانم‌هایی که حجاب ندارند یا حجاب مناسبی نمی‌گذارند و به دلایلی سر و کارشان به نیروی انتظامی می‌افتد و پلیس در مورد مشاغل آنها تحقیق می‌کند می‌بیند که آنها کارمند دولت هستند و در محیط غیر اداری، حجاب را برداشته و به شکل دیگری سلوک و رفتار می‌کنند. این بدان معنا است که دولت و حکومت، خودشان با دست خودشان، ریا و تظاهر را ترویج می‌کنند زیرا اسباب دو رویی و نفاق عملی را فراهم می‌سازند.
این مخالفت اکثریت با حجاب، قطعا نتیجه‌ی اجباری کردن این امر مفید اجتماعی توسط قانون و سخت‌گیری بی‌مورد نهادهای ضابط است. این سخن به تواتر از رسول اکرم(ص) منقول است و مرحوم ری‌شهری هم در میزان الحکمه آن را از پیامبر نقل کرده است که «الانسان حریص علی ما منع». و مؤمنینی که واقعا به پیامبر(ص) و سخنان ایشان پای‌بند هستند خوب می‌دانند که حضرت ایشان، نعوذ بالله، سخن به بیراهه و بیهودگی نفرموده‌اند و می‌دانسته‌اند که هر کاری که به اجبار و اکراه به انسان تحمیل شود، آدم به طبیعت خویش، آن را پس می‌زند و از آن دوری می‌جوید. کما اینکه در آیه شریفه آمده که «لا اکراه فی الدین» که اصل دین را هم اجباری نمی‌داند چه برسد به یکی از ضروریات یا احکام یا فروع آن. لذا به نظر نگارنده، برای ترویج و استحکام حکم حجاب و ترغیب خانم‌ها به رعایت این اصل اجتماعی مفید، باید از اجبار آن چه در لباس قانون چه در غیر آن، پرهیز کرد و اصل را بر انتخاب آزاد و ارادی گذاشت.
*سخن منقول از رسول اکرم(ص)
