اشاره: قطار توسعه سلامت سال‌هاست که از ایستگاه نیشابور عبور کرده، اما این شهر همچنان با دستان خالی در سرفصل‌های مهم بهداشت و درمان باقی مانده است. یکی از آشکارترین نمودهای این عقب‌ماندگی، وضعیت نگران‌کننده سرانه تخت بیمارستانی و تعداد پزشکان متخصص در نیشابور است؛ موضوعی که نه‌تنها زندگی و سلامت شهروندان را تهدید می‌کند، بلکه فاصله این شهر با مناطق همجوار را روزبه‌روز بیشتر کرده است.
در حالی که شهرهای همسایه با سرعت بیشتری زیرساخت‌های درمانی خود را توسعه داده‌اند و سرانه تخت بیمارستانی و خدمات تخصصی درمانی آن‌ها رشد محسوسی داشته، نیشابور همچنان درگیر وعده‌های بی‌سرانجام، جلسات بی‌خروجی و برنامه‌های روی کاغذ مانده است. این وضعیت، حاصل سال‌ها کم‌کاری، غفلت و شاید بی‌تفاوتی مسئولانی است که صندلی‌های مدیریتی و نمایندگی این شهرستان را در اختیار داشتند، اما در عمل، سهمی برای سلامت مردم این دیار قائل نشدند.
سؤال جدی اینجاست که چرا نیشابور با وجود جمعیت قابل توجه، موقعیت استراتژیک و ظرفیت‌های اقتصادی، هنوز در تأمین حداقل‌های درمانی با چالش جدی روبه‌رو است؟

افتتاح بیمارستان سوم نیشابور در هفته دولت
در نشست خبری هیئت رئیسه دانشگاه علوم‌پزشکی نیشابور روند اجرای برخی طرح‌های عمرانی بهداشت و درمان در نیشابور مانند بیمارستان سوم محور سوالات خبرنگاران خاتون‌شرق بود.
غزاله دوست‌پرست رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی نیشابور گفت: بسیار مایل بودم این جلسه زودتر برگزار میشد و به خاطر بحرانی که داشتیم محدودیت‌هایی پیش آمد و همه در جریان شراط حال حاضر کشور هستیم و با وجود اینکه در رسانه‌ها ممکن است بشنویم همه چیز خوب است و گل و بلبل است و همه چیز فعال است اما واقعیت این نیست.
وی اظهار کرد: در حال حاضر شرکت‌های تولیدی روند خروج کالا از انبارهایشان را متوقف کرده‌اند و خریدوفروش و حمل‌ونقل بارها به کندی انجام می‌شود اما هیچ‌کدام از اینها باعث توقف طرح‌های عمرانی دانشگاه علوم‌پزشکی نیشابور نشده است حتی در روزهایی که تهران زیر موشک‌باران بود.
وی با اشاره به اینکه بیمارستان سوم نیشابور با همه محدودیت‌ها و معذوریت‌هایی که در خارج از شهرستان و چالش‌هایی که در درون شهرستان با آن مواجه بودیم از اولویت‌های دانشگاه خارج نشده گفت: برنامه افتتاح بیمارستان سوم نیشابور در هفته دولت امسال برگزار خواهد شد به شرطی که دوباره اتفاق پیش‌بینی نشده‌ای نیفتد.
وی در ادامه اظهار کرد: در حال حاضر نیاز به کالایی داریم که خریداری شده است و پولش را هم پرداخت کرده‌ایم و منتظریم از تهران بارگیری شود اما شرکت مربوطه می‌گوید تا زمانی که شرایط پایدار نشود کالایی از انبار خارج نمی‌کند و این دیگر خارج از اختیارات دانشگاه است اما ساختمان بیمارستان سوم تکمیل شده و تأسیسات آن هم در مجموعه دفتر فنی دانشگاه همه نواقصی را که متأسفانه از پیمانکار بیمارستان به دست ما رسیده به خوبی مدیریت کرده‌اند.
وی افزود: آب و برق و گاز بیمارستان سوم نیشابور که همه دچار چالش بوده وصل شده است و در حال حاضر محوطه‌سازی و دکوراسیون در حال انجام است.
دوست‌پرست اظهار کرد: تأمین نیروی انسانی بیمارستان سوم که باید در سال‌های قبل انجام میشده با قدرت و دقت بیشتری انجام میشد و تا به امروز به تعویق افتاده بود با وجود همه چالش‌ها به خوبی مدیریت شده و اگر شرایط باثبات باشد و تأخیری در ارسال تجهیزات و مواد مورد نیاز مصرفی از تهران نداشته باشیم ما سر قولمان برای افتتاح این بیمارستان در هفته دولت هستیم.

همه سیستم‌های نظارتی صددرصد با ما همراه هستند
وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار خاتون‌شرق درباره گزارش دیوان محاسبات کشوری که در آن به برخی تخلفات در حوزه‌های مالی، قراردادها و منابع انسانی دانشگاه علوم‌پزشکی نیشابور در دوره‌های مختلف اشاره شده اظهار کرد: از اصحاب رسانه‌ای که در این مدت لطف کردند و با استوری‌ها و پیام‌ها و کامنت‌های مغرضانه دست محبت به سر دانشگاه کشیدند تشکر می‌کنم.
وی گفت: من و تیم مدیریتی خودمان را متعهد به پاسخ‌گویی می‌دانیم و خیلی شفاف عمل می‌کنیم و همه چیزمان واضح و روشن است و همه سیستم‌های نظارتی صددرصد با ما همراه هستند.
وی اظهار کرد: نامه دیوان محاسبات مربوط به دوره من نیست و ارسال این نامه‌ها و خواستن این توضیحات در همه اداور دانشگاه‌ها و مؤسسات و إدارات بوده و یک چیز بسیار طبیعی است و اگر قرار باشد هر مؤسسه‌ای برای این نامه‌ها زیر سؤال برود من واقعا برای سیستم اداری آن منطقه متأسف هستم.

وی خاطرنشان کرد: این نامه هم مانند همه نامه‌های دیگر دیوان محاسبات آمده است و جنبه ارشادی و اصلاح فرآیند و تذکر دارد و در همه این موارد به جز یک مورد که آن هم گزارش دروغ همکاران خوب ما در برخی از حوزه‌های خود مجموعه دانشگاه بوده همه مربوط به ادوار گذشته است اما به هرحال من این میز را تحویل گرفته‌ام و مکلف به پاسخ‌گویی به سیستم‌های نظارتی هستم اما فقط در حد توضیح و اگر بیشتر از آن نیازمند دادگاه و جلسه و توبیخ و توضیح بیشتر باشد بزرگوارانی که این تخلفات در دوره آنان اتفاقات افتاده باید پاسخ‌گو باشند.
وی افزود: این تخلفات مربوط به دوره‌هایی از سال‌های ۱۳۹۸ تا خرداد ۱۴۰۳ بوده است.
وی درباره مساعده‌هایی که به صورت غیرقانونی به برخی اشخاص در دانشگاه علوم‌پزشکی نیشابور پرداخت شده گفت: این پرداخت‌ها مربوط به هیچ‌کدام از معاونان من نبوده و مربوط به ریاست دانشگاه در ۲ دوره قبل بوده است که سه هفته پیش تشریف آوردند و مابقی مساعده‌ای را که گرفته بودند تسویه کردند البته با تاخیر بوده است.
دوست‌پرست در ادامه گفت: بخشی از این گزارش هم مربوط به حق ودیعه مسکن چند نفر از پزشکان فوق تخصص دانشگاه بوده که در تعهد دانشگاه است و به روال عادی انجام می‌شود البته در حال حاضر چنین پرداختی‌هایی نداریم و یک مورد دیگر هم مربوط به خرید نان برای مجموعه دانشگاه بوده که به حساب یکی از پرسنلی که این وظیفه را انجام می‌داده واریز میشده که آن هم به حساب کارت نان دانشگاه واریز میشد نه به حساب شخصی.

تاکنون موردی مبنی بر تجارت اعضای بدن مشاهده نشده
وی درخصوص آمار بالای اهدای عضو در نیشابور اظهار کرد: اینکه آمار اهدای عضو در نیشابور زیاد باشد خبر خوبی است اما این سوال را هم به وجود آورد که چطور می‌شود هر یک یا ۲ ماه یک بار یک مورد اهدای عضو و پیوند داریم؟
وی افزود: با بررسی‌هایی که در فرآیند اهدای عضو انجام دادم به مورد خاص و مشکوکی برخورد نکردم اما لازم به ذکر است در حوزه معاونت درمان در این گونه موارد وقتی مورد خاصی برای اهدای عضو پیش می‌آید سرعت عمل و عکس‌العمل‌های مناسب و متناسب بسیار مهم است و اگر عملیات احیا به درستی انجام شود بیمار به زندگی بازمی‌گردد اما برخی از این موارد اجتناب ناپذیر است مانند مرحوم کمیلی‌پور که همزمان عارضه مغزی و قلبی داشتند.
وی اظهار کرد: تیم تخصصی پیوند هم آموزش‌های خاصی دیده چون تشخیص مرگ مغزی در یک مرحله نیست و در نهایت نظر تخصصی شهرستان باید در تیم دانشگاه منتصریه مشهد هم تأیید شود.
وی درباره آمار بالای اهدای عضو در نیشابور گفت: فکر می‌کنم این موضوع مربوط به فضای فرهنگی است که توسط رسانه‌ها در جامعه به وجود آمده و فرهنگ‌سازی شده و همچنین عملکرد چند نفر از پرسنل بخش درمان هم در این فرآیند بسیار موثر بوده است و در این حوزه خانم قدمگاهی و خانم سعادت‌نیا در بخش بیماران خاص و پیوند بسیار خوب کار کرده‌اند و از لحظه اول با خانواده‌ها همراه می‌شوند و با ایجاد همدلی و ارتباط موافقتشان را جلب می‌کند اما تاکنون موردی مبنی بر تجارت اعضای بدن در این مدت مشاهده نشده است.
وی افزود: حتی در یک مورد هم خانواده‌ای که اعضای بدن فرزندشان را اهدا کرده بودند و این شائبه و شایعه در مورد ایشان پیش آمده بود که اعضای بدن فرزندشان را فروخته‌اند تیم روابط عمومی دانشگاه در مراسم ایشان شرکت کردند و درآنجا با توضیحاتی که دادند شفاف‌سازی شد علاوه بر این نظارت‌ها بر عملکرد کادر درمان انجام می‌شود تا قصور و اشتباهی اتفاق نیفتاده باشد.
وی خاطرنشان کرد: نیشابور بزرگ در زمینه اهدای عضو در سال ۱۴۰۲ رتبه اول و در سال ۱۴۰۳ رتبه سوم کشور را داشته است و هرسال در هفته پیوند در خرداد ماه مراسمی برگزار می‌شد و امسال تصمیم بر این شد از خانواده‌های جانبخش‌ به نحو دیگری قدردانی کنیم.

تکمیل اورژانس بیمارستان ۲۲ بهمن در اولویت‌های اول تا سوم دانشگاه نیست
وی درباره ساختمان نیمه‌کاره اورژانس بیمارستان ۲۲ بهمن نیشابور گفت: با محدودیت‌هایی که در فضاهای درمانی داریم تکمیل این ساختمان در اولویت دانشگاه علوم‌پزشکی نیشابور است اما در اولویت‌های اول تا سوم ما نیست و اگر چهار سال اینجا بودم و اگر به سال آخر ریاست من برسد جزو اولویت‌های چهارساله‌ام خواهد بود.
وی افزود: هیچ پروژه عمرانی در دستگاه‌های عمرانی نمی‌تواند بدون مجوز سازمان برنامه‌وبودجه ایجاد شود و این پروژه همین مجوزهای ابتدایی را نداشته است.
وی با اشاره به اینکه این پروژه از سال ۱۳۹۹ آغاز شد اما متاسفانه نحوه واگذاری این ساختمان و مسائل عمرانی آن دچار یکسری مشکلات حقوقی شده که با ورود دستگاه‌های نظارتی متوقف شده است و تاکنون هم بلاتکلیف مانده بود اظهار کرد: در این خصوص موضوعی در دادگاه مطرح نشده است و پس از ایام عید براساس قرارداد فی‌مابین دانشگاه علوم‌پزشکی نیشابور و پیمانکار بخش خصوصی آن را به کمیسیون حل اختلاف فرستادیم و در صورتی که به نتیجه نرسد به شورای عالی فنی کشور ارجاع داده خواهد شد اما در حال حاضر این پروژه خلع ید و در اختیار دانشگاه است.

حادثه قطع برق بیمارستان حکیم شوآف بود
وی درباره حادثه قطع برق بیمارستان حکیم گفت: یک عده از دوستان ما در حوزه رسانه تکلیف اخلاقی و قانونی و علمی و انسانی خود را خوب انجام می‌دهند و یک عده شوآف درست می‌کنند و این حادثه هم برمی‌گردد به شوآفی که آنجا ایجاد شد.
وی اظهار کرد: همه دستگاه‌های ونتیلاتور دارای یوپی‌اس و باتری است و به همان یوپی‌اس هم آنقدر فشار آمده بود که یکی از آنها دود کرده بود و ما مجبور شدیم کلی هزینه کنیم تا دوباره جایگزین کنیم.
وی در ادامه اظهار کرد: در این زمینه کار زیرساختی خوبی انجام شده و هزینه خرید دومین دیزل ژنراتور ۷۰۰ کیلو وات برای بیمارستان حکیم از وزارتخانه تأمین شد و مناقصه‌اش هم برگزار شد و خریداری هم شده که حدود ۱۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان هم برای دانشگاه هزینه داشته است.
وی گفت: مسئله دیگر این است که برق بیمارستان حکیم از یک مدار تأمین می‌شود و به خاطر مشکلی که قطعی برق در آن منطقه می‌توانست برای بیمارستان ایجاد کند با هزینه‌ای بالغ بر پنج میلیارد خط دومی برای این بیمارستان تعریف کردیم و عملا کارهای برزمین مانده ۱۵ سال گذشته را در حوزه برق بیمارستان حکیم به سرانجام رسانده‌ایم.
وی افزود: قطعی برق به خاطر ناترازی انرژی یکی از معضلات کشوری است و برق اضطراری در بیمارستان‌ها یک الزام قانونی است و متناسب با تخت‌های بیمارستان باید سیستم دیزل ژنراتور داشته باشیم و این برق اضطراری به نحوی نیست که در شرایط قطعی بتواند برق کل بیمارستان را تأمین کند و تنها برای بخش‌ها و تجهیزات ضروری و اضطراری است.

چالش‌های بیمارستان‌های نیشابور
رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی نیشابور در ادامه گفت: در بیمارستان حکیم با برخی چالش‌های خاص مواجه هستیم، تامین برق بیمارستان ۲۲ بهمن از ۲ سمت خیابان امام و خیابان کمال انجام می‌شود تا در صورت قطعی برق از یک سمت از طرف دیگر برق داشته باشد اما در بیمارستان حکیم با وجود قدمتی که دارد و استانداردهایی که باید رعایت میشده تنها از یک سمت تامین برق می‌شود که این موضوع در دستور کار قرار گرفت.
وی اظهار کرد: چند چالش دیگر هم در بیمارستان حکیم مانند اتوماسیون کردن برق و اتصال بیمارستان به برق اضطراری در کمترین زمان ممکن وجود دارد که پیش از این باید مورد توجه قرار گرفته و رفع میشد و امروز در دستور کار قرار گرفته است.
علاوه بر این در زمان قطعی برق تمهیدات دیگری هم برای بخش‌های خاص پیش‌بینی شده مانند یوپی‌اس با توان ذخیره برق تا ۲ ساعت.

رکورد زدن دانشگاه علوم‌پزشکی نیشابور در جذب دکتر
رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی نیشابور در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: جذب پزشک متخصص و نگهداشتن آن در نیشابور کار راحتی نیست.
وی افزود: در طی چند ماه گذشته معاونت درمان دانشگاه در جذب پزشک رکورد زده است و در حال حاضر در نیشابور سه پزشک روماتولوژیست و یک پزشک فوق تخصص غدد بزرگسال و یک پزشک فوق تخصص غدد کودکان و یک پزشک فوق تخصص قلب کودکان و ۲ پزشک فوق تخصص أعصاب کودکان و یک پزشک فوق تخصص گوارش بزرگسال و ۲ فوق تخصص گوارش خصوصی داریم.
وی اظهار کرد: البته کمبود نیروی متخصص در رشته‌هایی مانند بیهوشی، طب اورژانس و عفونی مشکلی کشوری است و فقط مختص نیشابور نیست و حتی در مشهد، سرخس و درگز هم با کمبود مواجه‌اند. برخی دانشگاه‌ها برای پرکردن ظرفیت، حتی بدون آزمون اقدام به جذب تعهدی در این رشته‌ها کرده‌اند.
وی گفت: یک دستگاه برونکوسکوپی هم برای مشاهده و نمونه‌برداری از ریه سالها قبل توسط خیران خریداری شده که وارد مدار نشده بود و امروز یکی از فوق تخصص‌های ریه به نیشابور آمده و این دستگاه فعال شده و روزانه بیماران نیشابور و شهرهای اطراف را پوشش می‌دهد.
وی درباره دستگاه ام آر آی مورد نیاز نیشابور گفت: این دستگاه براساس سرانه جمعیتی اختصاص پیدا می‌کند و به ازای هر ۵۰۰ هزار نفر یک دستگاه اختصاص پیدا می‌کند و نیشابور با ۵۶۰ هزار نفر جمعیت دارای ۲ دستگاه ام آر آی است پس اختصاص دستگاه سوم منتفی است.
دستگاه سی تی آنژیو هم با این تعداد جمعیت به نیشابور اختصاص پیدا نمی‌کرد اما در بیمارستان ۲۲ بهمن فعال شده است.
وی گفت: در کلینیک فیاض شهرستان فیروزه هم علاوه بر تخصص‌های پیشین، دو تخصص ارتوپدی و قلب به‌صورت منظم فعال شده‌ و در زبرخان هم با وجود نبود زیرساخت مستقل، تیم‌های تخصصی به‌صورت منظم اعزام می‌شوند.

آغاز به کار سطح سه درمان ناباروری در مرکز شمس شرق تا یک ماه آینده
دوست‌پرست گفت: سالها کلینیک ناباروری شمس شرق غیرفعال بوده و امروز نیروی فوق تخصص نازایی و نیروی جنین شناس آن تأمین شده و نیروهای آزمایشگاهی و ماماها دوره‌های لازم را طی کرده و تجهیزات تکمیل شده و موافقت اصولی و پروانه هم از وزارتخانه آمده است تا کمتر از یک ماه آینده سطح سه درمان ناباروری (آی وی اف) به صورت خاص در نیشابور با تعرفه دولتی راه‌اندازی می‌شود.

برای راه‌اندازی بیمارستان سوم نیشابور کمبود نیرو داریم
وی درباره جذب نیرو برای بیمارستان سوم نیشابور اظهار کرد: بیمارستانی با این سطح خدمات و تعداد تخت، به‌طور معمول به ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر نیروی انسانی نیاز دارد تا بتواند به‌صورت کامل و عملیاتی فعالیت کند، اما فاصله ما تا رسیدن به این استاندارد بسیار زیاد است.
وی گفت: استخدام نیروهای بومی علاوه بر ارتقای خدمات سلامت، به کاهش نرخ بیکاری شهرستان نیز کمک می‌کند اما به دلیل عدم هماهنگی در سال‌های قبل، تأمین نیرو با تأخیر جدی مواجه شده است.
وی افزود: پارسال در آزمون استخدامی ۲۵۰ نفر برای بیمارستان سوم نیشابور شرکت کردند و از این تعداد ۱۲۷ نفر در بیمارستان حکیم و ۲۲ بهمن توزیع شدند و در آزمون استخدامی امسال هم با وجود اینکه تعداد نیرو تکمیل شده بود اما با رایزنی‌‎های انجام شده تعدادی اضافه شد اما هنوز برای راه‌اندازی بیمارستان سوم نیشابور کمبود نیرو داریم.

آمادگی دانشگاه علوم‌پزشکی نیشابور برای شرایط بحرانی
دوست‌پرست گفت: در طی ۱۲ روز بحرانی گذشته و ایام جنگ نشان داده شد که دانشگاه از پایه و زیرساخت خوبی برخوردار است.
وی گفت: برخی موارد در بیمارستان‌ ۲۲ بهمن مانند مخازن آب، مخازن سوخت، دیزل ژنراتور است که هیچ‌کدام موجود نبود و همه با تأمین اعتبار خریداری شد و این کارهایی است که در سالیان قبل باید انجام میشده است.

خارج شدن بیمارستان‌های نیشابور از لیست سیاه طلبکاران
دوست‌پرست خاطرنشان کرد: دانشگاه علوم‌پزشکی نیشابور قبل از عید بالغ بر ۲۵۰ میلیارد تومان بدهی بابت دارو و ملزومات داشت و در حال حاضر هیچ‌کدام از بیمارستان‌های نیشابور خوشبختانه در لیست سیاه قرار ندارد و دیگر محدودیتی برای تامین دارو نداریم.
وی گفت: در حال حاضر آمادگی برای دپوی ۷۲ ساعته دارو و تجهیزات و خوراک داریم و حتی برای شهرستان‌ها هم پیش‌بینی‌های لازم شده و در حوزه تخت بیمارستانی هم مشکلی نخواهیم داشت.

نکته:
موارد زیر از نکات جالب توجه در این نشست خبری بود که باید مورد توجه نمایندگان و مدیران و مسئولان شهرستان و استان قرار بگیرد:
۱- نیشابور با وجود ۲ بیمارستان از لحاظ تعداد تخت بیمارستانی مورد نیاز حتی با راه‌اندازی بیمارستان سوم به استانداردهای لازم نمی‌رسد.
۲- برای راه‌اندازی بیمارستان سوم نیشابور ۷۰۰ نفر پرسنل مورد نیاز است تا همه بخش‌های آن به طور کامل راه‌اندازی شود.
۳- سرانه بهداشتی در نیشابور نسبت به شهرهای مجاور بسیار پائین است زیرا از ابتدا پایه آن پائین تعریف شد و پس از آن هم هیچ‌گاه به‌روزرسانی نشد.
۴- سرانه پزشک در نیشابور از سرانه کشوری کمتر است.

سخن پایانی:
اکنون بیش از هر زمان دیگر، حل مشکلات انباشته و مزمن حوزه بهداشت و درمان در نیشابور بزرگ، نیازمند عزم و اراده‌ای فراتر از وعده‌های کاغذی و جلسات نمایشی است. نمایندگان مجلس، مدیران اجرایی و مسئولان محلی باید با کنار گذاشتن مصلحت‌اندیشی‌های سیاسی و رویکردهای کوتاه‌مدت، در عمل برای رفع این عقب‌ماندگی آشکار قدم بردارند. از سوی دیگر، شهروندان نباید نسبت به سرنوشت سلامت خود و خانواده‌هایشان بی‌تفاوت بمانند؛ مطالبه‌گری آگاهانه و پیگیرانه، امروز یک وظیفه همگانی است، نه یک انتخاب اختیاری.
باید با واقع‌بینی پذیرفت که فرصت‌ها در حال از دست رفتن است؛ هر روز تأخیر در تصمیم‌گیری، به‌معنای سخت‌تر شدن جبران عقب‌ماندگی‌هاست. روند صعودی و افسارگسیخته افزایش هزینه‌های درمان، تجهیزات پزشکی و زیرساخت‌های بیمارستانی این حقیقت را به‌روشنی نشان می‌دهد که اگر همین امروز منابع کافی اختصاص نیابد، فردا هر اقدامی چند برابر گران‌تر و پیچیده‌تر خواهد شد.
سؤال اینجاست: تا چه زمانی می‌خواهیم تماشاگر این سقوط تدریجی باشیم؟ اگر امروز برای آینده سلامت نیشابور تصمیم نگیریم، فردا باید بهای سنگین‌تری، هم با جان مردم و هم با منابع مالی شهرستان، پرداخت کنیم. عقب‌ماندگی در حوزه سلامت دیگر یک آمار خشک نیست؛ صدای نفس‌های به شماره افتاده بیمارانی است که در صف تخت‌های خالی بیمارستان‌ها گرفتار مانده‌اند. این صدا را باید شنید، پیش از آن‌که خیلی دیر شود.