دکتر احمد حسین‌آبادی
مدیرعامل شرکت خیام سپهر فولاد نیشابور
ابر شهر نیشابور از دیرباز عرصه هنرمندان و صنعتگران بوده است، چه در اعصار و قرون قدیم که گواه آن سفالینه هایی است که از دل خاک این شهر برون آمده است و چه در دوران صنعتی که احداث کارخانه هایی همانند کارخانه قند، روغن، ایران شرق، نیروگاه سیکل ترکیبی، مجتمع فولاد خراسان، گروه خیام فولاد نیشابور و انبوهی از کارخانه های کوچک و بزرگ در شهرک های صنعتی احداث شده اند.
غرور آفرین است وقتی که در نمایشگاه های بزرگ مربوط به صنایع مادر که در گوشه گوشه کشور عزیزمان برگزار می شود، نام نیشابور به عنوان برترین تولید کننده میلگرد به چشم می خورد و هم اکنون چه بالنده تر شده است که می بینیم رکن دیگر صنعت ساخت و ساز یعنی تیرآهن هم به این افتخار افزوده شده است.

فرآیند نورد به زبان ساده
شمش فولادی برای تبدیل شدن به محصول تیرآهن نیازمند حرارت دیدن و شکل دهی است؛ همانگونه که آهنگران قرون وسطی تکه های فلز را در کوره های سنتی با دمش دستی هوا تا مرحله قرمز شدن گرم می کردند و سپس با چکش کاری به فرم مورد نظر خود درمی آوردند. این کارخانه مقیاس صنعتی و مدرن همان روش است.
مواد اولیه این کارخانه شمش فولادی می باشد. شمش فولادی از مجتمع فولاد خراسان و بعضا از دیگر تولید کنندگان سطح کشور تامین می گردد. شمش در ابتدا وارد کوره پیش گرم شده و توسط مشعل های گازی که گرمای زیاد تولید می کنند از دمای محیط به درجه حرارت حدود ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد رسانده می شود. فولاد در این دما نرم شده و آماده شکل پذیری می باشد. شمش حرارت دیده و نرم شده وارد قفسه های نوردی شده و با عبور از ۱۵ قفسه که هر یک دارای غلتک هایی با شکل شیارهای مخصوص هستند به تدریج به محصول نهایی تیرآهن تبدیل می شود.
در مرحله بعد این محصول به تدریج در بستر خنک کننده سرد شده و برای پرداخت نهایی از دستگاه صافکاری عبور کرده و سپس توسط اره های صنعتی بسیار بزرگ به طول استاندارد ۱۲ یا ۶ متر (بنا به سفارش مشتری) برش می خورد. بعد از برش تیرآهن بطول های تجاری، محصولات توسط دستگاه بسته بندی تمام اتوماتیک بصورت لایه لایه و با آرایش از قبل تعریف شده، روی هم چیده می شوند تا بسته نهایی با ابعاد و وزن مشخص شکل گیرد. بسته شکل گرفته محصول به ایستگاه بسته بندی منتقل شده و دور بسته مفتول فلزی با فواصل مشخص پیچیده می شود تا کاملا محکم شود و سپس بسته به میز توزین منتقل شده و بعد از توزین، بسته های محصول توسط جرثقیل سقفی سنگین به انبار محصول منتقل و به بازار عرضه می‌شود.

مشخصات کلی خط نورد شرکت خیام سپهر فولاد
شرکت خیام سپهر فولاد نیشابور واقع در شهرک صنعتی عطار بعنوان بزرگترین تولید کننده مقاطع نیمه سنگین ساختمانی و صنعتی در شرق کشور با ظرفیت ۵۰۰ هزار تن درسال می باشد که کلیه ماشین آلات آن بر اساس آخرین تکنولوژی های روز اروپا ساخته شده و محصولات آن شامل تیر آهن آی I از سایز ۸ تا ۲۴ ، تیرآهن اچ H از سایز ۱۰ تا ۱۶ ، نبشی از سایز ۸ تا ۱۵ و ناودانی از سایز ۸ تا ۲۴ می باشد که مطابق با آخرین استانداردهای کیفیت اروپا و همچنین استاندارد ملی ایران تولید می شوند.
خط نورد این کارخانه از نوع نورد مداوم بوده و کوره پیش گرم آن، براساس آخرین تکنولوژی در کوره های پیش گرم خطوط نورد دنیا ساخته شده است که نه تنها از لحاظ مصرف انرژی سوخت بهینه ترین است بلکه از نقطه نظر تکنولوژی گرم کردن شمش نیز پیشرو ترین نمونه در نوع خود است.

ویژگیهای خط نورد شرکت خیام سپهر فولاد
.خط نورد مداوم جهت اطمینان از حصول ظرفیتهای بالای تولید
.استفاده از کوره مدل واکینگ بیم جهت بهینه سازی مصرف انرژی و یکنواخت سازی دمای شمش در سطح و مغز آن
.نورد عاری از پیچش بدلیل وجود قفسه های افقی , عمودی و یونیورسال و عدم پیچش محصول نوردی در هنگام نورد
.نورد عاری از کشش بدلیل وجود مکانیزم کنترل کشش محصول نوردی بین قفسه ها
.طراحی بهینه برای حداقل کردن زمان های توقف خط و زمان های تعویض محصول
.استفاده از قفسه های کارتریجی برای حداقل کردن زمان تعویض قفسه
.سیستم طبقه بندی، بسته بندی و توزین کاملا اتوماتیک
.استفاده از تجهیزات خاص برقی برای بهینه کردن کنترل و میزان مصارف انرژی
.استفاده از آخرین نسل اتوماسیون جهت بهینه کردن کنترل فرآیند و افزایش ظرفیت تولید
.انعطاف پذیری خط برای تولید انواع پروفیل ها در سایزهای مختلف و تعویض محصول در کمترین زمان ممکن
.راندمان محصول بهینه با استفاده از قیچی های برش اتوماتیک جهت جلوگیری از پیچش محصول و افزایش فاکتور بهره وری ماشین آلات

مراحل کنترل کیفیت محصول
کنترل و پایش مستمر کیفیت به عنوان رکن اساسی تولید در این کارخانه تعریف شده است. مراحل کنترل کیفیت از ابتدای خط تولید با کنترل شمش ورودی ، کنترل و بازرسی شمش شارژ شده به کوره پیشگرم، بازرسی کیفی محصول از نقطه نظر ابعاد و وزن و دیگر پارامترهای محصول تولید شده و اطمینان از تطابق آنها با استاندارد ملی ایران، انجام آزمونهای خواص شیمیایی و مکانیکی در آزمایشگاه مجهز نورد و درنهایت صدور گواهینامه معتبر کنترل کیفیت جهت ارایه به مصرف کننده و خدمات و پاسخگویی واحد کنترل کیفیت به مشتریان عزیز پس از فروش محصولات درصورت نیاز است.

واحدهای جانبی خط نورد
تولید صنعتی هر محصول نیازمند تامین انرژی و آب می باشد. صنعت فولاد نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست. چرخه آب در این کارخانه از ذخیره سازی آب خام در مخزن شروع می شود. از آنجا که آب تامین شده از شبکه شهرک صنعتی کاملا شور بوده و قابل استفاده نمی باشد، لذا جهت استفاده صنعتی از این آب که حاوی املاح معدنی بسیاری می باشد لازم است که در ابتدا عملیات تصفیه روی آن صورت گیرد.
سیستم تصفیه آب خام در این شرکت، روش اسمز معکوس (RO) است. آب پس از تصفیه به مخزن ذخیره دیگری انتقال داده می شود تا در زمان لازم به عنوان کسری چرخه آب مجموعه مورد استفاده قرار گیرد.
علیرغم حجم بسیار بالای آب درگردش در چرخه تولید، بهره گیری از روش تصفیه مجدد و بازچرخانی آب در مجموعه باعث کاهش مصرف آب خام شده و عملا مصرف آب کارخانه در مقایسه با کارخانجات مشابه بسیار پائین است بطوری که فقط ۲ درصد از حجم آب درگردش به بخارتبدیل شده و با آب تصفیه شده جایگزین می‌شود.
این کارخانه مجهز به پست برق اختصاصی بوده که در آن توسط تجهیزات مربوطه، برق ورودی از سطح ولتاژ ۱۳۲ کیلوولت به ۲۰ کیلوولت تبدیل شده و پس از انتقال به مجموعه تولید و با کاهش مجدد سطح ولتاژ، جهت راه اندازی موتورهای الکتریکی خط نورد استفاده می‌شود.

احترام به محیط زیست و استفاده بهینه از منابع آب و انرژی
شرکت خیام سپهر فولاد نیشابور به عنوان یکی از شرکت های پیشرو در صنعت فولاد، معتقد است که موفقیت واقعی در توسعه پایدار سازمان نه تنها در رشد اقتصادی، بلکه در اثرگذاری مثبت بر جامعه، کشور و محیط زیست است. به همین دلیل، مسئولیت های اجتماعی را جزئی از هویت سازمانی خود دانسته و همواره تلاش می نماید تا در راستای رفاه عمومی، بهبود شرایط اجتماعی و حفاظت از منابع طبیعی گام بردارد.
در راستای حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار، شرکت خیام فولاد همواره در تلاش است تا فرآیندهای تولیدی خود را به گونه ای طراحی کند که منابع طبیعی کشور به طور بهینه مورد استفاده قرار گیرد. بعلاوه، با ارتقاء بهره وری و بهینه سازی مصرف انرژی و رعایت استانداردهای جهانی درتولید فولاد، سهم خود را در جهت حفظ منابع انرژی و تحقق اهداف توسعه پایدار ایفا نماید.
در این راستا شرکت خیام فولاد با کاهش میزان مصرف آب و نهاده های انرژی از طریق بکارگیری فرآیندهای جدید و به روز در تولید محصول نهایی، توانسته است ادعای بهره وری بهینه از منابع طبیعی و سوخت های فسیلی در تولید را از شعار به عمل درآورد.

ملاحظات زیست محیطی
.تبعیت از استانداردهای زیست محیطی سازمان محیط زیست ایران IEPO
.تبعیت از استانداردهای سازمان بهداشت جهانی WHO

اهم فعالیتهای انجام شده در حوزه حفاظت از محیط زیست و استفاده
بهینه از منابع:
.استفاده از تجهیزات و ماشین آلات استاندارد در خط تولید به نحوی که در همه آنها علاوه بر استانداردهای فنی، استانداردهای زیست محیطی نیز از حیث رعایت میزان تولید آلودگی های هوا، آب و خاک رعایت شده است.
.نصب سامانه کنترل لحظه ای ترکیب شیمیایی گاز خروجی دود کش کوره پیش گرم نورد شامل کلیه آلاینده های احتمالی گاز خروجی دودکش بصورت بر خط و پایش مستمر آن مطابق استانداردهای جهانی و داخلی
.سیستم تصفیه آب صنعتی جهت زلال سازی، جداسازی ذرات معلق وسایر آلودگی های احتمالی آب و بازچرخانی آب تصفیه شده برای استفاده مجدد در خط تولید جهت صرفه جویی و بهینه سازی مصرف آب
.کنترل ترکیب شیمیایی خاک و آب بصورت دوره ای و مستمر جهت جلوگیری از ورود آلودگی های مضر به آب و خاک
.جداسازی زباله های صنعتی و دپوی آنها در محل های از پیش تعیین شده مطابق استانداردهای زیست محیطی
.احداث حوضچه تبخیر برای فراهم شدن امکان جداسازی آلودگی های جامد از لجن حاصل از واحد تصفیه آب
.اجرای سیستم تصفیه فاضلاب بهداشتی برای جلوگیری از آلودگی منابع آب زیرزمینی و خاک
.در برنامه قرارگرفتن احداث نیروگاه خورشیدی برای تولید انرژی پاک و تجدید پذیر و استفاده بهینه از منابع خدادادی و جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه ای و آلودگی هوا

.کاشت بیش از ۶۴۰۰ اصله درخت جهت تنظیم چرخه اکسیژن و کربن

تاثیرگذاری در صنایع پائین دستی شهرستان
تجربه و شواهد موجود ثابت کرده است که صنایع مادر در هر ناحیه، پایه و اساس رشد فنی صنعتگران آن منطقه بوده اند. نیاز به تامین اقلام ریز و درشت که جهت راهبری و پایش تولید یک کارخانه معظم همانند شرکت خیام فولاد مورد نیاز است نه تنها باعث شده است که فروشندگان اقلام خرد در سطح شهرستان از این صنعت متنفع شوند بلکه باعث تحول در کارگاه های کوچک قطعه سازی در این ناحیه شده و کسب و کار این قشر از صنعتگران زحمت کش شهرستان را نیز رونق بخشیده است. این مهم با رویکرد مثبت و منطقی شرکت خیام فولاد مبنی بر بومی سازی هر چه بیشتر در زمینه ساخت و تامین قطعات میسر شده است.

تعالی سازمانی
شرکت خیام سپهر فولاد نیشابور یکی از پیشروان صنعت فولاد در ایران است که با بهره گیری از دانش فنی و تجربه کارشناسان مجرب، محصولات با کیفیت و استاندارد را به بازار عرضه میکند. این شرکت با توجه به نیازهای مشتریان و تغییرات محیط رقابتی، همواره در تلاش است تا با ارائه محصولات با کیفیت و خدمات مناسب، رضایتمندی آنها را جلب کند. برای دستیابی به این هدف، شرکت خیام سپهر فولاد نیشابور از روش های نوین مدیریت کیفیت و بهبود مستمر استفاده میکند و سعی دارد با ایجاد فرهنگ تعالی سازمانی و هم افزایی کارکنان خود، در راستای ارزش های تعریف شده شرکت گام بردارد.
تعالی سازمانی در شرکت خیام سپهر فولاد نیشابور به معنای تحقق بالاترین سطح عملکرد و بهره وری در تمام فعالیت های شرکت است. این شرکت با توسعه دانش و مهارت کارکنان، افزایش همکاری و تعامل بین واحدها، بهبود فرآیندها و روش های کار، افزایش خلاقیت و نوآوری، حفظ منابع و محیط زیست و تقویت روابط با ذینفعان، سعی دارد تعالی سازمانی را به عنوان یک الگو برای صنعت فولاد در کشور پیاده سازی
کند. شرکت خیام سپهر فولاد نیشابور باور دارد که تعالی سازمانی چالشی بزرگ و پایان ناپذیر است و نیل به آن نیاز به همت و تلاش همه ارکان شرکت دارد. این شرکت با حمایت از کارکنان خلاق و متعهد، آماده پذیرش تغییرات و چالش های آینده بازار بوده و امیدوار است با حفظ برتری رقابتی خود، این جایگاه را در صنعت فولاد ایران و جهان روبرو توسعه و گسترش دهد.